تهران به واسطه وسعت، عمق و پيچيدگي مشكلات شهري، نياز به كارهاي مطالعاتي عميق و راهبردي دارد.
بر اين اساس شهرداري تهران تمام فرهيختگان، انديشمندان و مراكز پژوهش را به همكاري فراميخواند تا شهرداري را ياري دهند كه برنامههاي اجرايي تهران را با پشتوانه علمي به سرانجام برساند. به همين دليل شوراي مطالعات راهبردي از تمام پايان نامههاي مربوط به حوزه مديريت شهري حمايت ميكند.
تهران مسائل بسيار پيچيدهاي دارد كه تنها با تحقيق و پژوهش ميتوان آنها را مرتفع كرد. نيازي كه در ايجاد ساختارهاي مطالعاتي بايد برطرف شود، ايجاد مراكز مطالعاتي راهبردي است.
نظام مطالعاتي و تحقيقاتي شهرداري تهران اكنون از وضعيت و چشمانداز كاملا روشن و نظاممندي برخوردار است. براي نخستين بار، منشور علمي شهرداري تهران تهيه و به تمامي معاونتها و بخشهاي مختلف شهرداري تهران ابلاغ شده است.
همچنين كميسيوني به نام كميسيون تحقيق و توسعه در شهرداري تهران تشكيل شده كه يكي از كميسيونهاي تخصصي شوراي بازنگري، اصلاح و هماهنگيهاي نظامهاي برنامهريزي شهرداري تهران است.
اين كميسيون، عاليترين مرجع تصميمگيري در عرصه فعاليتهاي مطالعاتي شهر تهران است. سياستگذاريهاي كلان مطالعاتي و پژوهشي شهرداري، ساماندهي نظامهاي مطالعاتي و پژوهشي در راستاي ارتقاي علمي و پژوهشي، همچنين تصويب راهبردها، سياستها و نظامهاي مطالعاتي شهرداري و نيز نظارت بر حسن اجراي آييننامهها، دستورالعملها و برنامههاي مطالعاتي در شهرداري تهران از اهداف و برنامههاي كميسيون تحقيق و توسعه است.
همچنين براي نخستين بار، واحدهاي تحقيق و توسعه در حوزه معاونتها و شهرداريهاي مناطق تشكيل شده كه با تعيين سقف مجاز تصويب و انجام طرحهاي مطالعاتي، موظفند سازوكارهاي لازم را براي تحقق اين مسئله بهوجود بياورند.
نيازها و اولويتهاي مطالعاتي شهرداري تهران بايد در راستاي حل معضلات حال و آينده كلانشهر تهران و منطبق با اهداف نظام نامه و نيز دستورالعمل پيشنهادي، بررسي و تصويب طرحهاي مطالعاتي شهر تهران باشد.
منظور از مطالعات در اين دستورالعمل، هرگونه مطالعه و پژوهش بنيادي، كاربردي و توسعهاي است.اما نبايد فراموش كرد كه يكي از تنگناهاي فعاليتهاي تحقيقاتي و مطالعاتي در حوزه مطالعات مديريت شهري، پژوهشهايي هستند كه با وجود هزينههاي فراوان، كاربردي نيستند.
اين يك معضل ملي است كه گريبانگير اكثر بخشهاي اجرايي و علمي كشور شده است. نهادهاي علمي و مراكز دانشگاهي كمتر در تعامل با نهادهاي اجرايي بودهاند. برعكس اين رابطه هم وجود دارد.
مديران اجرايي بهدليل خصلتهاي كاري و ذاتي وظايف خود و نيز درگيري همه جانبه با معضلات كاري، كمتر به راهكارها و كاربستهاي مطالعاتي و تحقيقاتي روي ميآورند.
از طرفي مراكز و نهادهاي علمي نيز بهدليل دوربودن از فضاي اجرايي، كمتر در كاربردي كردن كاربستها تلاش ميكنند.
شهرداري تهران با وجود اينكه يك نهاد اجرايي است، اما تلاش كرده است ضمن ايجاد يك نظام تحقيق و توسعه در تشكيلات خود، تعامل گستردهاي با مراكز دانشگاهي و مراكز علمي و تخصصي در حوزه مديريت شهري، بهوجود بياورد.
نمونه آن برگزاري نشستها و هم انديشيهاي همه جانبه و گسترده با نخبگان شهري و دانشگاهي است كه در مركز مطالعات و برنامهريزي شهر تهران برگزار ميشود.
آرمان و چشمانداز واقعي ما روزي است كه در تهران هيچ طرحي بدون مطالعه و بدون پژوهش لازم اجرايي نشود. طبيعي است كه در چنين شرايطي، ما براي اجرايي شدن پژوهشها نگران نيستيم.
چون فرايند اين برنامهريزي، مطالعه و نهايتا اجرا، از دل مسائل و مشكلات و نيازهاي اساسي شهر برآمده است. با اين حال براي نهادينه كردن كاربست دستاوردهاي مطالعاتي در اجرا، يك طرح مطالعاتي در سال 87 پيشبيني شده كه بهصورت علمي، چگونگي استفاده از دستاوردهاي تحقيقاتي در اجرا را مدلسازي ميكند.
همچنين يك پايگاه اطلاعاتي از مطالعات انجام شده تهيه ميشود و از جمع بندي آنها با استفاده از اين مدل، راهبرد، كاربرد و دستورالعمل اجرايي تهيه ميشود تا به بخشهاي اجرايي ابلاغ شود؛ البته شهرداري يك نهاد عملگراست و با معضلات مختلفي دست و پنجه نرم ميكند.
بسياري از مشكلات شهري ناخواسته خود را بر مديريت شهري تحميل ميكنند كه در برخي موارد راه حلهاي موضعي و شتابزده براي بسامان كردن اوضاع اتخاذ ميشود. با اين حال تلاش اين است كه هيچ طرحي بدون مطالعه و تحقيق اجرايي نشود. |